5 دقیقه ورزش در فضای سبز، بهداشت روانی را تقویت می‌کند

اساس یک پژوهش جدید، فقط 5 دقیقه ورزش کردن در پارک یا کار کردن در باغچه حیات خلوت و یا هر فضای سبز دیگری می‌تواند روحیه و حرمت نفس انسان را تقویت کند.

به گزارش سرویس بهداشت و درمان ایسنا، این تحقیق در مجله نیم ماهه انجمن شیمی آمریکا موسوم به مجله علوم و فناوری محیط زیست منتشر شده است.

جولز پریتی و جو بارتون دو محقق این پژوهش تصریح کردند که «ورزش سبز» به معنی فعالیت و تحرک یا کار بدنی در حضور طبیعت است. بر همین اساس مدارک علمی فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد؛ فعالیت در محیط‌های سرسبز و طبیعت، خطر ابتلا به بیماریهای روانی را کاهش می‌دهد و احساس سلامتی را در افراد تقویت می‌کند. اما تاکنون مشخص نبود که چه مدت انجام فعالی بدنی در فضاهای سبز می‌تواند انسان را به این اهداف و مزایا نزدیک کند.

دکتر پریتی در این باره خاطرنشان کرد: برای اولین بار در تحقیقات علمی ما توانستیم نشان دهیم که چه مدت زمانی فعالیت کردن در این شرایط می‌تواند روی بهداشت روانی انسان تاثیرات مثبت بر جای بگذارند.

روزنامه تلگراف در این باره می‌افزاید: این پژوهش روی 1252 فرد شرکت کننده با جنسیت، سن و وضعیت و شرایط بهداشت روانی مختلف انجام گرفته است.

این بررسی‌ها نشان داد که فعالیت بدنی در حضور طبیعت سبب تقویت بهداشت روانی و جسمی می‌شود. این محققان هم چنین فعالیت‌هایی شامل پیاده روی،‌ باغبانی،‌ دوچرخه سواری،‌ ماهیگیری، قایق سواری، اسب دوانی،‌ دوندگی و کشاورزی را مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار دادند.

محققان تاکید کردند: بیشترین مزایای این تکنیک، نصیب جوانان و کسانی می‌شود که مبتلا به مشکلات بهداشت روانی هستند، هرچند برای تمام مردم در هر گروه سنی و طبقه اجتماعی مفید است.

درمان بیش فعالی فقط با دارو امکان پذیر است

تنها راه درمان بیماری بیش فعالی کودکان، مصرف دارو است و از روش های روان شناسی ویا مشاوره ای نمی توان برای درمان قطعی، استفاده کرد.
     
 الهام شیرازی، فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوانان در گفتگو باخبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: بیش فعال بودن کودک، به علت فعالیت کم قشر لب پیشیانی (قسمتی از مغز) ایجاد می شود، که ارثی و ژنتیکی بوده و ربطی به مسایل محیطی ندارد.

وی ادامه داد: کودکانی که بیش فعال هستند، تمرکز کافی بر روی مسایل درسی ندارند و بیشتر از سایر کودکان به تفریح و بازی تمایل دارند وهمچنین، به علت فعالیت کم قشر لب پیشیانی مغز، کنترل کافی بر تحرکات، هیجانات و احساسات خود ندارند.

وی با اشاره به اینکه امروزه تنها راه قطعی کودکان بیش فعال مراجعه به روانپزشک و مصرف دارو است و مشاوره و مراجعه به روانشناس می تواند در کنار مصرف دارو مفید باشد،تاکید کرد، امروزه مصرف دارو در این دسته از بیماران موجب می شود تا آن قشر لب پیشیانی مغز فعالیت مجدد خود را آغاز کند و کودک تمرکز و کنترل لازم خود را به دست آورد.

شیرازی تصریح کرد: زمانی که مغز فعالیت بیشتری داشته باشد، آن قسمت رشد و پیشرفت گسترده تری دارد، لذا تشخیص ندادن به موقع و درمان نشدن صحیح بیش فعالی موجب می شود که کودک در آینده با مشکلات جبران ناپذیری مواجه شود.

شیرازی با بیان اینکه 15 تا 20 درصد کودکان هر جامعه دچار بیش فعالی می شوند، خاطرنشان کرد: خانواده ها باید این تصور غلط که کودک من هنگام تماشای تلویزیون و یا هنگام بازی آرام است ،پس می تواند خود را کنترل کند را کنار بگذارند، زیرا نشانه های بیش فعالی زمانی بروز پیدا می کند که کودک در محیط باز است و یا فرصت بازی پیدا می کند./

غذاهایی‌ که باعث استرس می‌شوند

استرس فشاری است که بر اثر تغییرات به وجود آمده در محیط، به بدن تحمیل می‌گردد. برخی از استرس‌ها مفید هستند، اما وقتی از کنترل خارج می‌شوند، بدن به صورت‌های مختلفی از آثار سوء آنها رنج می‌برد. استرس تحمیل شده باعث کاهش انرژی بدنی، ذهنی، خستگی، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری و احساس افسردگی، افزایش ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون، افت قند خون، آسیب‌‌پذیری سیستم ایمنی و تغییر در وضعیت اشتهای فرد می‌شود و در مجموع بر فعالیت فرد سالم تاثیر می‌گذارد و سبب تضعیف بدن او می‌شود. به هنگام استرس، تولید سلول‌های ایمنی افزایش می‌یابد و مقدار زیادی سم در بدن جمع می‌شود. میزان ترشح هورمون آدرنالین به دلیل استرس و شرایط ناموزون با بدن، افزایش می‌یابد. تولید بیشتر آدرنالین به بدن کمک می‌نماید تا انرژی بیشتری برای مقابله با شرایط جدید به دست آورد. افزایش هورمون‌های بدن، پاسخ طبیعی بدن ما به استرس می‌باشد. غذا روی فعالیت مغزی تاثیر می‌گذارد. به عبارتی مواد غذایی روی فعالیت ترکیبات شیمیایی انتقال‌دهنده‌های عصبی اثر می‌گذارند. این ترکیبات برای هوشیاری بدنی لازم می‌باشد.تغذیه ضعیف و نامناسب می‌تواند استرس‌زا باشد. برخی افراد با مصرف بیش از حد قند، کافئین، نمک و چربی استرس وارده بر بدن خود را افزایش می‌دهند.

مواد غذایی می‌توانند اثرات زیادی روی کاهش یا افزایش استرس داشته باشند. یکی از شایع‌ترین موادی که می‌تواند بر استرس اثرگذار باشد و آن را تشدید کند، کافئین است. این ماده به مقدار زیادی در قهوه، چای و شکلات وجود دارد. مصرف این مواد به مقدار زیاد و به مدت طولانی می‌تواند منجر به افزایش احساسات هیجانی فرد شده و دچار اضطراب و استرس شود.

بنابراین توصیه می‌شود برای کاهش استرس بخصوص در افراد مستعد، مصرف کافئین را تا حد ممکن کاهش دهند. بخصوص چای غلیظ. ممکن است کافئین در ابتدای مصرف باعث افزایش هوشیاری موقت، فعال کردن سیستم عصبی، عضلانی و قلب شود، ولی اثر آن کوتاه‌مدت بوده و در بلندمدت می‌تواند اثرات منفی و استرس‌زا داشته باشد.

ماده دیگری که می‌تواند در افزایش استرس موثر باشد استفاده زیاد از مواد شیرین مثل قند و شکر است. این مواد کربوهیدرات‌های صنعتی و تصفیه شده‌ای هستند که می‌توانند باعث افزایش استرس و هیجانات شوند و حتی با مصرف بیش از اندازه‌آنها افسردگی و کاهش تمرکز و دقت را به دنبال داشته باشد.

مواد غذایی قنددار می‌توانند سریعا قند خون را بالا ببرد. برای تنظیم قند خون از لوزالمعده هورمونی به نام انسولین ترشح می‌شود. انسولین. قند را در خون به جریان می‌اندازد و آن را جهت مصرف به سلول‌ها می‌رساند که در نتیجه آن سطح قند خون به حد طبیعی می‌رسد. مصرف مداوم مقادیر زیادی از قند می‌تواند ترشح انسولین در بدون را تسریع بخشد و کاهش ناگهانی مصرف آن، سطح قند خون را خیلی پایین آورد.

اگر فردی غذای پر قند و شیرین مصرف نماید و یک ساعت بعد از احساسات ناخوشایند ناشی از سطح پایین قند خون را تجربه کند ممکن است برای فرونشاندن احساس گرسنگی،‌ دوباره تمایل به مصرف مواد غذایی پیدا کند و روند قبلی تکرار شود. این سیکل معیوب مصرف زیاد قند، مدت زمانی بعد، باعث بروز علائم پایین بودن قند خون و استرس می‌شود و شخص را در انجام وظایف و تکالیف روزانه دچار ناتوانی می‌کند.

توصیه می‌شود مصرف مواد قندی بخصوص در افرادی که مستعد استرس می‌باشند همچنین کسانی که وسواس فکری و بی‌قرار دارند تا جایی که امکان دارد کاهش یابد. ماده دیگری که می‌تواند در افزایش استرس نقش داشته باشد نمک است. توصیه می‌شود تا حد امکان از نمک به میزان کم استفاده شود و بهتر است به جای مصرف نمک سدیم از نمک پتاسیم استفاده شود. نمک به میزان زیادی در فست‌فودها،‌ چیپس، ژامبون و سوسیس وجود دارد. دسته دیگری از مواد غذایی که می‌تواند روی استرس اثرگذار باشد و میزان استرس را افزایش دهد چربی‌ها هستند. مواد غذایی حاوی چربی زیاد و سرخ شده علاوه بر افزایش فشار خون و چاقی می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی و به دنبال آن افزایش استرس را داشته باشد.

استعمال دخانیات به هنگام استرس باعث آرامش موقت و کاذب در فرد می‌شود ولی در دراز مدت عواقب زیادی را به دنبال دارد که از آن جمله می‌توان به سرطان‌ها و برونشیت اشاره کرد.

در مقابل، مصرف برخی از مواد غذایی بشدت سطح استرس را کاهش می‌دهند که ازجمله می‌توان به غذاهای غنی از کربوهیدرات‌های پیچیده از قبیل غلات اشاره نمود که با آزاد کردن نورورترانسمیتر سروتونین از مغز موجب آرامش فرد می‌گردد. همچنین سبزی‌های غنی از مواد معدنی و ویتامین‌ها پاسخ ایمنی بدن را افزایش داده و بدن را در مقابل بیماری‌ها محافظت می‌کند و با تولید سروتونین فرد احساس آرامش می‌کند. همچنین مصرف فیبرهای گیاهی با افزایش حرکات دستگاه گوارش، درد شکم و یبوست را که هر دو استرس‌زا هستند، کاهش می‌دهند. لازم به ذکر است به هنگام مصرف غلات و نان‌‌های سبوس‌دار حتما آب به میزان کافی مصرف شود تا باعث یبوست نشود.

مصرف 3 تا 5 سهم از میوه‌ها و سبزی‌ها را در روز توصیه می‌کنیم. هر سهم از میوه‌ها شامل یک عدد پرتقال، سیب، موز یا خیار می‌باشد و هر سهم از سبزی‌ها شامل نصف لیوان سبزی پخته شده یا یک لیوان سبزی خرد شده می‌باشد.

همچنین ثابت شده بعضی از املاح مثل منیزیم، نیاسین یا ویتامین C نقش کمک‌کننده‌ای در کاهش استرس دارند که این مواد در سبزی‌ها و میوه‌ها وجود دارد.

مصرف یک لیوان شیر گرم کم‌چرب قبل از خواب باعث آرامش و خواب بهتری می‌شود و همچنین بر عملکرد بهتر دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد.

بیشتر افراد بیان می‌کنند که در زمان استرس غذای بیشتری می‌خورند و انتخاب آنها بیشتر از گروه مواد قندی و نشاسته‌ای می‌باشد. به این افراد توصیه می‌شود در این مواقع از آدامس بدون قند استفاده نمایند یا یک عدد هویج یا یک لیوان آب سرد مصرف کنند. با این کار از نظر روانی به حس نیاز به خوردن پاسخ داده می‌شود و در ضمن جلوی پرخوری و روی آوردن به مواد قندی و نشاسته‌ای گرفته می‌شود.

مواد افزودنی به نوشیدنی‌ها مثل نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌ها علاوه بر تجمع مواد شیمیایی مضر در بدن باعث افزایش استرس می‌شود، پس بهتر است به جای استفاده از آبمیوه‌های حاوی مواد افزودنی شیمیایی از نکتارها و آبمیوه‌های طبیعی استفاده شود.

رنگ‌های افزودنی به بعضی از خوراکی‌ها و تنقلات نیز می‌تواند باعث تحریک‌پذیری و استرس شود. بهتر است از تنقلاتی مثل مغزهای بدون نمک، ذرت بو داده و کم‌نمک به جای آنها استفاده شود.

نوشابه‌های انرژی‌زا که امروزه مصرف آن بسیار رایج شده اثرات مخربی روی بدن دارد. به دنبال مصرف این نوشابه‌ها و ایجاد بی‌خوابی، سیکل خواب افراد به هم می‌‌خورد و با مصرف قند فراوانی که در این نوشابه‌‌ها وجود دارد استرس ایجاد می‌شود و حتی در درازمدت باعث افسردگی می‌شود.

دکتر مریم محمدی

تغییرات روانی پس از زایمان

روان‌پریشی پس از زایمان در زنانی بروز می‌کند که بتازگی نوزادی به دنیا آورده‌اند. خصوصیات معمول این بیماری شامل افسردگی، هذیان و افکار مبنی بر صدمه زدن به خود یا نوزاد می‌شود. در این میان از آنجایی که این افکار هرچند به ندرت، اما ممکن است به خودکشی یا نوزادکشی هم منجر شود در نتیجه باید به دقت پایش شوند. تاکید می‌شود که میزان بروز این اختلال حدود 2 ـ 1 در هر هزار مورد زایمان است.

با علایم آشنا شوید: علایم این اختلال اغلب ظرف چند روز پس از زایمان شروع می‌شوند، هرچند میانگین فاصله زمانی زایمان تا شروع علایم بین 2 تا 3 هفته است. بیماران به طور مشخصی از خستگی، بی‌خوابی و بی‌قراری شکایت دارند و ممکن است دوره‌هایی از گریستن و بی‌ثباتی هیجانی را تجربه کنند.

همچنین سوءظن، سردرگمی، بی‌ربطی کلام، اظهارات غیرمنطقی و نگرانی‌های وسواسی درباره راحتی و سلامت کودک ممکن است بروز کنند. بیمار ممکن است به طور هذیانی معتقد باشد که کودکش فوت کرده یا معیوب است. گاهی بیمار تولد فرزندش را انکار می‌کند و معتقد است مجرد، باکره، آزاردیده، تحت نفوذ دیگران و یا منحرف است. توهمات با محتوای مشابه ممکن است شامل صداهایی باشد که به بیمار می‌گویند خود یا کودکش را بکشد. شکایاتی مبنی بر عدم توانایی حرکت کردن، ایستادن یا راه رفتن نیز شایعند.

درمان: کاهش احتمال بروز این بیماری با سازگاری خوب پیش از بیماری و شبکه حمایتی خانواده ارتباط دارد. در بارداری‌های بعدی این بیماران، خطر بروز مجدد دوره بیماری افزایش می‌یابد و گاهی به 50 درصد می‌رسد.

روان‌پریشی پس از زایمان یک فوریت روان‌پزشکی محسوب می‌شود. درمان انتخابی آن عبارت است از داروهای ضد روان‌پریشی و لیتیوم به همراه یک داروی ضدافسردگی که توسط روانپزشک تجویز می‌شود. البته در زنان شیرده تجویز دارو ممنوع است. بیمارانی که فکر خودکشی دارند، برای جلوگیری از اقدام به خودکشی باید به بخش روانپزشکی منتقل شوند. در صورت تمایل مادر تماس وی با فرزندش معمولا مفید است، اما این ملاقات‌ها باید کاملا تحت نظر انجام شوند. پس از گذشت دوره حاد روان‌درمانی لازم است که بیمار نقش مادری را بپذیرد و با آن احساس راحتی کند. افزایش حمایت از سوی همسر و سایر اطرافیان هم ممکن است ضروری باشد.