هراس شبانه انسان

هر کسی کابوس می بیند؛ با ترس از خواب می پرد، در رختخواب می نشیند، قلبش بشدت می زند و پیشانی اش عرق می کند. اگر بچه کوچکی باشد، واقعاً می ترسد، اما با رفتن کابوس، فقط تعجب می کند و به فکر می افتد که چگونه مانع تکرار آن شود. به احتمال زیاد این کابوس دیدن ناشی از تنش روانی است یا شاید از عارضه جانبی قرص فشار خون باشد.
روان شناسان و متخصصان خواب، در مورد اینکه خواب دیدن بازتاب اختلالات هیجانی است، توافق کامل ندارند. بعضی می گویند، نتیجه فعالیتهای امواج پراکنده مغزی است که مغز در حال خواب می خواهد آنها را منظم کند. برخی هم چیزهای دیگری را - مثل تأثیرات قدیمی، ترس و هوس سرکوب شده و پاسخ های نمادین گ در آن می بینند. عده ای نیز به چیز بینابین اینها اعتقاد دارند. حیوانات هم خواب می بینند، ولی ما نمی دانیم آن را چگونه تجزیه و تحلیل می کنند.
با این همه، افراد تحت تنش روانی بیشتر دچار کابوس می شوند. کابوس مانند حملات اضطراب به هنگام خواب است و علامت یک بیماری نیست.
- درمان کابوس دیدن
خود را نگران نکنید. کابوس معمولاً نشانه ای از یک بیماری یا اختلال روانی نیست.
خیال کودکان را راحت کنید. به کودکی که دچار کابوس شده و ترسیده است، اطمینان دهید که چیزی نشده و فقط خواب دیده است. کودکان نمی توانند بخوبی تفاوت بین واقعیت و کابوس را تشخیص دهند. بنابراین، بد نیست که جلو چشمانشان رختخواب و اتاق را وارسی کرده و به آنها نشان دهید که در جای امنی هستند.
بسیاری داروها می توانند شدت، مقدار و نوع رؤیای خواب را تغییر دهند. اولین کار برای فرد دچار کابوس کنترل داروهای مصرفی اوست. تعدادی داروهای ضد فشار خون و تقریباً تمام داروهای بیماری پارکینسون فعالیت هنگام خواب را افزایش داده و باعث دیدن کابوس می شوند. اگر چنین دارویی می خورید و دچار کابوس می شوید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
پزشکان برای رفع کابوس دیدن معمولاً داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای تجویز می کنند. اما این داروها فقط برای کسانی لازم است که کابوس زندگی، آنان را به هم ریخته است. متخصصان خواب با این داروها موافق نیستند؛ چون اینها مرحله حرکات سریع چشم را در هنگام خوابیدن کم می کنند و شما اصلاً خواب نمی بینید. استفاده از این داروها مثل شکار گنجشک با مسلسل است.
کابوستان را بازنویسی کنید. وقتی خواب ناراحت کننده ای دیده اید یا کابوستان تکرار می شود، خودتان آخر داستان را در بیداری تغییر دهید. با تکرار تمرین خواب تغییر یافته در طی روز وقایع وحشتناک آن را عوض می کنید و شب مغز این تغییرات را در خواب خود اعمال می کند.
مشکلتان را بازگو کنید. کابوس ممکن است نشان دهنده وجود ناراحتی های هیجانی حل نشده باشد. ببینید مشکلتان چیست و آن را با یک دوست همکار، یا روان پزشک در میان بگذارید.
- بختک
ولی چه باعث می شود که شما (یا بیشتر کودکتان) نصف شب جیغ بکشید؟ آیا این هم نتیجه کابوس است؟ به احتمال زیاد نه. این حالت که «بختک» نام دارد، اغلب با کابوس دیدن اشتباه می شود و گرچه شبیه به هم هستند، اما کاملاً متفاوتند.
فرد دچار بختک حتی خواب هم نمی بیند. بختک شبیه راه رفتن در خواب است؛ چون هر دو در مرحله خواب عمیق و بدون خواب دیدن روی می دهند.
بر خلاف کسی که کابوس دیده است، فرد دچار بختک بیدار نمی شود. در واقع، بیدار کردن او مشکل است و وقتی بیدار شود، به یاد نمی آورد چه چیزی باعث ترس او شده یا حتی نمی داند که فریاد کشیده است.
بختک بخشی از فرایند بلوغ در نوجوانان است و اغلب اتفاق می افتد. بهترین کار این است که او را به آرامی دوباره در رختخواب بخوابانید.
اگر بختک به حد خطرناکی برسد و باعث سلب آرامش دیگران شود، پزشک با تجویز دارو یا رفتار درمانی، او را تحت کنترل در می آورد.
دیدن خوابهای بد به قدری زیاد یا آزاردهنده است که مانع خواب کافی می شود.